Γιατί το “deplatforming” από το Big Tech μας αφορά όλους, άσχετα από τις πολιτικές μας απόψεις #TechWarGR

Πολλά από τα προβλήματα της εποχής μας συνήθως “φιλτράρονται” μέσω ενός πολιτικού φακού. Ένα από αυτά που μας αφορά (μιας και στην τελική είμαστε τεχνολογικό site) περιλαμβάνει το λεγόμενο “Big Tech”, δηλαδή τις μεγαλύτερες εταιρείες στο χώρο της τεχνολογίας, της πληροφορίας και το ζήτημα του “

deplatforming

”. Πρόκειται για της πρακτικής ενός μποϊκοτάζ ενός ατόμου/ομάδας αφαιρώντας τον/τους μαζικά από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με σκοπό να μην μπορούν τα άτομα αυτά να κοινοποιήσουν τις ιδέες και τις απόψεις τους.

Στην πραγματικότητα όμως είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό από όσο ακούγεται. Το

deplatforming

είναι ένα πρόβλημα που αξίζει βαθύτερο κριτικό προβληματισμό, καθώς σχετίζεται με θέματα θεμελιώδη για την ίδια τη δημοκρατία.

Κάποτε πιστεύαμε πως το



διαδίκτυο

ήταν μια ζούγκλα ελευθερίας του λόγου και κοινοποίησης ιδεών όλων τον ειδών, όμως τώρα θυμίζει περισσότερο έναν μαντρωμένο κήπο, ο οποίος ελέγχεται και παρακολουθείται ολοένα και περισσότερο από μια μάζα ανεξέλεγκτων μονοπωλίων.

Αυτό το “δικαστήριο” αποτελείται από εταιρείες που εμπλέκονται άμεσα στην καθημερινότητα μας. Εταιρείες όπως το



Facebook

, η



Google

, η



Amazon

, η



Apple

, η



Microsoft

κτλ, οι οποίες εμπλέκονται άμεσα στις ζωές μας αποτελούν τους “χωροφύλακες του κήπου” και είτε το γνωρίζουμε είτε όχι, έχουν τεράστιο έλεγχο στην καθημερινότητά μας.

Πριν από σχεδόν έναν μήνα είχαμε το πιο πρόσφατο παράδειγμα κατάχρησης εξουσίας όταν στις 29 Ιανουαρίου,

η Google απέκλεισε την εφαρμογή Element

από το

Play Store

, μια open-source (ανοιχτού κώδικα) εφαρμογή chat που χρησιμοποιεί end-to-end encryption (κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο) μέσω του πρωτοκόλλου

Matrix

. Χωρίς απολύτως καμία προειδοποίηση, η



Google

επέλεξε να αποκλείσει την εφαρμογή από το ψηφιακό τους κατάστημα “κόβοντας” την αποτελεσματικά από τις 2.5 δισεκατομμύρια



συσκευές

που τρέχουν το



Android

OS παγκοσμίως. Ναι ξέρω, αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρχαν τόσοι πολλοί χρήστες, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Αρχικά η



Google

δήλωσε πως “Υπήρχε υβριστικό περιεχόμενο κάπου στο

Matrix

”, το οποίο είναι σαν να λες πως θα απαγορεύσεις το

Mozilla

Firefox επειδή υπάρχει παράνομο περιεχόμενο

κάπου

στο



Internet

… μάλιστα.

Μετά από χιλιάδες αρνητικά σχόλια η



Google

ανέστρεψε την απόφασή της σε λιγότερο από 48 ώρες, λέγοντας πως το ban δόθηκε από λάθος. Όμως τέτοια “λάθη” φαίνεται σαν να γίνονται ολοένα και περισσότερο.

Ανεξάρτητα από τις πολιτικές και μη απόψεις σας, τα περιστατικά του

deplatforming

πρέπει να μας φαίνονται πολύ τρομακτικά, ακόμα και όταν κάποιοι πιστεύουν ότι είναι δικαιολογημένο. Παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του πρώην προέδρου των



ΗΠΑ

, Donald

Trump

, ο οποίος μαζί με το Parler αφαιρέθηκαν από σχεδόν κάθε πτυχή των



social media

. Το πρόβλημα δεν είναι ο λόγος που έγινε αυτό, είναι το ότι μπορούσε να γίνει εξ’ αρχής. Είναι ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα το γεγονός ότι οι “πλατείες” του 21ου αιώνα, βασικές για την ανταλλαγή ιδεών και τον διάλογο, ελέγχονται εξ ολοκλήρου από κάποιους “ψηφιακούς ολιγάρχες”. Αν μπορούν να λογοκρίνουν τον πρόεδρο μιας από τις μεγαλύτερες χώρες του πλανήτη, νομίζεις θα διστάσουν να το κάνουν σε εσένα;

Πώς φτάσαμε


εδώ;

Το θέμα του

deplatforming

όπως καταλαβαίνετε αφορά στην ελευθερία του λόγου, την τεχνολογία και τις αντιμονοπωλιακές νομοθεσίες που θεσπίζει κάθε κράτος για να το καταπολεμήσει. Όπως καταλαβαίνετε, όλο αυτό είναι ένα τρομερά περίπλοκο πρόβλημα και δεν μπορεί να λυθεί με μια συζήτηση σε επίπεδο καφενείου.

Υπό τα σημερινά δεδομένα, οι πλατφόρμες του Big Tech έχουν πάντα τον τελευταίο λόγο για τις υπηρεσίες τους. Έχουν την ικανότητα να επιλέγουν ποιοι πολιτικοί, επιχειρήσεις και άνθρωποι γενικότερα μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα στις πλατφόρμες τους και ποιοι θα λογοκρίνονται. Πολλοί ίσως πουν «μα είναι ιδιωτικές εταιρείες και μπορούν να κάνουν ότι θέλουν», όμως το πράγμα αλλάζει όταν λάβουμε υπόψη το πόσο θεμελιώδες είναι το



διαδίκτυο

για τη σύγχρονη ζωή.

Οι περισσότερες επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, πολύ απλά δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς καμία παρουσία στο



διαδίκτυο

, μάλλον, χωρίς μια παρουσία στις πλατφόρμες αυτών των συγκεκριμένων χωροφυλάκων. Η



Google

και η



Apple

μπορούν να αποφασίσουν ποιες εταιρείες μπορούν απλά να υπάρχουν και να είναι προσβάσιμες σε κινητές



συσκευές

, ενώ το



Facebook

, το



Instagram

και το



Twitter

μπορούν να καταστρέψουν την εικόνα μιας εταιρείας στα μάτια του κόσμου. Την ίδια στιγμή, εταιρείες απαραίτητες για τις υποδομές του παγκόσμιου ιστού όπως το





Amazon

Web Services, μπορούν αυτόνομα να αποφασίσουν αν μια εταιρεία μπορεί να είναι στο



internet

γενικότερα, (θα έκανα αναφορά σε “μικρότερες” επιχειρήσεις όπως το Patreon και η



PayPal

, αλλά θεωρώ ότι είναι ευκολότερο να βρεις/κατασκευάσεις μια εναλλακτική υπηρεσία σε αυτήν την περίπτωση.)

Οι Big Tech εταιρείες έχουν αποδείξει επανειλημμένα ότι, όπως φυσικά και κάθε άλλη εταιρεία με μεγάλη επιρροή, επιδιώκουν να διαφυλάξουν τα συμφέροντά τους, όσο μεγάλο και αν είναι το κόστος (μεταφορικά και μη). Μιλάμε για εταιρείες που επιτρέπουν την εσκεμμένη παραπληροφόρηση για να αυξήσουν το “user engagement” (δηλαδή την αλληλεπίδραση μεταξύ χρηστών, είτε μεταξύ τους είτε με τις ίδιες τις αναρτήσεις και τις διαφημίσεις).

Κατασκοπεύουν συνεχώς τους χρήστες τους

όσο προσπαθούν καθημερινά να βρουν τρόπους για να αποκτούν πρόσβαση σε ακόμα περισσότερα δεδομένα και ο λόγος; Γιατί πολύ απλά όσα περισσότερα δεδομένα έχουν για τους χρήστες τους, τόσα περισσότερα χρήματα παίρνουν για τις διαφημίσεις.

Μπορεί να αναρωτηθεί κανείς, πώς φτάσαμε ως εδώ; Ένας λόγος και ίσως ο μεγαλύτερος είναι το επαναστατικό κομμάτι του



internet

γενικότερα και η



ταχύτητα

της ίδιας της τεχνολογίας, η οποία έρχεται αντιμέτωπη με νομοθέτες οι οποίοι για πολλούς λόγους (ηλικία, έλλειψη γνώσεων κτλ.) πάντα είναι ένα βήμα πίσω. Παρ’ όλα αυτά, αυτό δεν αρκεί από μόνο του. Όλες αυτές οι εταιρείες δεν θα τα είχαν καταφέρει χωρίς την εγκατάλειψη του κόσμου από τις μεγαλύτερες “δημοκρατικές” κυβερνήσεις του κόσμου. Πολιτικοί κάθε μήκους κύματος, όχι μόνο επέτρεψαν τις Βig Tech εταιρείες να εξαγοράσουν τους ανταγωνιστές τους (π.χ. η αγορά των



Instagram

,



WhatsApp

από την



Facebook

), να χειραγωγήσουν αποτελέσματα αναζήτησης για να προωθήσουν τις δικές τους υπηρεσίες (όπως έκανε η



Google

και μηνύθηκε 2.4 δις από την ΕΕ) και το καλύτερο, να αντιγράψουν τα προϊόντα μικρότερων ανταγωνιστών και να πουλήσουν αυτά τα αντίγραφα σε πολύ χαμηλότερες τιμές στην ίδια



πλατφόρμα

(

στην περίπτωση της Amazon

).

Που οδήγησε όλο αυτό; Σε ένα κύμα σχεδόν απόλυτης ανομίας όλες αυτές οι εταιρείες μέρα με την μέρα αυξάνουν όλο και περισσότερο την επιρροή τους. Η



Google

μπαίνει για τα καλά στην αγορά των ‘



wearables

’ όπως τα smart watch αγοράζοντας την FitBit, το



Facebook

προσπαθεί απεγνωσμένα να κυκλοφορήσει το δικό του κρυπτονόμισμα (Libra / Diem) η Αpple περιέργως προσπαθεί τελευταία να στην αγορά του

“health care”

συνδυάζοντας το fitness tracking με το ιατρικό ιστορικό των χρηστών και πάρα πολλά ακόμα και το



Amazon

πηγαίνει κόντρα σε οποιαδήποτε επιχείρηση λιανικής με φυσική παρουσία, όσο μεγάλη ή μικρή και αν είναι. Όποιος δεν συμμορφώνεται είτε θα είναι θύμα

deplatforming

, είτε θα εξαγοραστεί, είτε θα σβηστεί από τον χάρτη λόγω των σχεδόν-μη-ρεαλιστικών χαμηλών τιμών.

Έτσι, χωρίς να περιττολογώ περισσότερο, το Big Tech κατέκτησε το



διαδίκτυο

και ίσως ένα κομμάτι του κόσμου. Μην ξεγελιέστε, υπενθυμίζω ότι

είναι ένα ζήτημα που αφορά και τις δύο πλευρές του πολιτικού νομίσματος

. Από την Washington(όπου οι μεγαλύτεροι ‘lobbyists’ είναι με το Big Tech) μέχρι την Αθήνα και τις μυστικές συμφωνίες της κυβέρνησης με εταιρείες όπως την Palantir.

Όπως είπε και ο Bruno Le Maire, ο υπουργός οικονομίας της Γαλλίας «Οι νόμοι για τον ψηφιακό κόσμο δεν μπορούν να γίνουν από μία

ψηφιακή

ολιγαρχία».

Τι μπορούμε να κάνουμε και ποιες είναι οι πιθανές λύσεις;

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η δημοκρατία είναι αδύνατο να επιβιώσει υπό τέτοιες συνθήκες. Όλοι εκείνοι οι “μονοπωλιστές” αγνοούν το πρόβλημα των ψευδών ειδήσεων, την επίδραση που έχει η συνεχής παρακολούθηση στην ελευθερία του λόγου (πάντα στο όνομα του χρήματος) και ουσιαστικά θρυμματίζουν μέρα με την μέρα τις αρχές της δημοκρατίας.

Επομένως βρισκόμαστε σε ένα δίλημμα, είτε θα πρέπει να αφήσουμε την διακυβέρνηση του διαδικτύου και της τεχνολογίας εξ’ ολοκλήρου στις εταιρείες αυτές, ή να εφαρμοσθούν λεπτομερείς νομοθεσίες μέσω των δημοκρατικών μας πολιτευμάτων, οι οποίες θα ρυθμίζουν τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν όλοι αυτοί.

Λέγοντας όμως “περισσότερες νομοθεσίες” ίσως μερικοί να αποθαρρυνθούν, όμως το σίγουρο πιστεύω είναι πως η λύση αυτή είναι πολύ προτιμότερη από αυτό το post-modern χάος που επικρατεί αυτή την στιγμή. Να θυμίσω πως μια δημοκρατία, θεωρητικώς αποτελείται από ανθρώπους εκλεγμένους από το λαό και επομένως είναι υπόλογοι σε αυτούς και οφείλουν να τον προστατέψουν, ειδικά όταν μιλάμε για ένα τόσο σοβαρό θέμα όπως τα προσωπικά μας δεδομένα. Χωρίς σοβαρές νομοθεσίες, οι ολιγάρχες του τεχνολογικού χώρου δε λογοδοτούν σε κανέναν, διαμορφώνοντας έτσι το



διαδίκτυο

στα δικά τους μέτρα.

Πέρα από όλα αυτά όμως, προφανώς οι νόμοι δεν είναι πάντα αρκετοί. Η πραγματική λύση είναι η εξάλειψη αυτών των μονοπωλίων γενικότερα, οπότε υπάρχουν κάποια περεταίρω βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε:

Το πρώτο και πιο απλό βήμα είναι να χρησιμοποιούμε εναλλακτικές υπηρεσίες/



εφαρμογές

που σέβονται την ιδιωτικότητα και την ελευθερία του καθενός. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές για όλες τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε, από



μηνύματα

(βλ.



Signal

) μέχρι σουίτες γραφείου, εργαλεία γραφιστικής και λειτουργικά

συστήματα

(LibreOffice, GIMP,

Linux

κλπ.).

Σε πιο νομικά θέματα, παρ’ όλο που δεν είναι τέλειο, μπορούμε να υποστηρίξουμε το

Digital Markets Act

της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς εάν εφαρμοστεί σωστά έχει την δυνατότητα σταματήσει τις αντιανταγωνιστικές πρακτικές των Big Tech εταιρειών. Ταυτόχρονα, όσοι θέλουν μπορούν να επικοινωνήσουν μέσω mail με κάποιον από τους Ευρωβουλευτές τις Ελλάδος, μιας και ως πολίτες έχουμε κάθε δικαίωμα να δηλώσουμε την γνώμη μας και να πούμε πως είμαστε υπέρ των ισχυρών αντιμονοπωλιακών ερευνών στις εταιρείες αυτές.